PROBİYOTİKLER, PREBİYOTİKLER, SİNBİYOTİKLER VE KANSER

Vücut boşluklarımızda ve yüzeyinde, sindirim sistemimizde özellikle bağırsaklarımızda birlikte yaşadığımız mikroorganizmalar bulunmaktadır. Bu bakteri vb. mikroorganizmalar vücudun normal mikroflorasını oluştururlar ve sağlığımızın sürdürülmesi için çok büyük önem taşımaktadırlar. Bebeğin doğumundan sonra oluşan bağırsak florası oluştuktan sonra genelde sabit olarak kalır ve kalıcı olarak değiştirilmesi oldukça güçtür. Ancak,

· Antibiyotik kullanımı,
· Hatalı beslenme alışkanlıkları:
— Et ve yağların çok tüketimi ( özellikle katı yağlar ve margarinler),
— Sebze, meyve ve kuru baklagiller ile tahıldan fakir beslenme,
— Süt, yoğurt ve probiyotik yoğurt vb. tüketimlerinin az olması,
— Kızartma işleminin sık kullanılması, mangal ve tütsülenerek pişirilen etlerin sık tüketimi,
— Alkol tüketimi
· Radyasyon, kemoterapi gibi kanser tedavileri
· Bağışıklık durumundaki değişiklikler bağırsak florasında değişiklikler meydana getirmektedir.

Bu değişiklikler sağlığımızı olumsuz etkilemektedir. Antibiyotik kullanımına bağlı ishaller, kabızlık, alerjiler, bağışıklık sisteminin zayıflaması, iltihabi bağırsak hastalıkları ve kolerektal kanserler gibi hastalıklara yol açabilmektedir.

Prebiyotikler, bağırsaklarda bazı yararlı bakterilerin çoğalmasını ve veya aktivitesini artıran, sağlığı olumlu yönde etkileyen ve sindirilmeyen besin bileşimleridir. Başlıca anne sütünde, buğday, soğan, sarımsak, hindiba, pırasa, kuşkonmaz, enginar ve muzda bulunmaktadır.
Probiyotikler, besinlerle alınan ve belirli miktarda alındığında bağırsak florasını dengeleyip sağlığı olumlu yönde etkileyen canlı mikroorganizmalardır. Probiyotik maya içeren süt ve yoğurtlar ile kefirde bulunmaktadır. Probiyotik mayalar arasında, Laktobacilliuslar (L.bulgaricus, L. Casei...), bifidobakteriler (B.bifidus.), streptococusler, saccharomycessler ve enterococusler vb. suşlar bulunmaktadır.

Bu ürünlerin başlıca faydaları:
a. Gastrointestinal sistemdeki immün sistemi güçlendirdiği gibi sistemik immün yanıtı da artırmaktadır.
b. Bağırsak florasında yararlı bakterilerin çoğalmasını sağlarlar.
c. Hastalık yapıcı patojenlerin bağırsaklara yerleşmesini önlerler ve patojen mikroorganizmaların üremelerine engel olurlar.
d. Bağırsakların çalışmasını düzenlerler ve kabızlığı önlemeye yardımcı olurlar
e. Kalsiyum, magnezyum vb. minerallerin emilimlerini artırırlar
f. Alerjik hastalıkların önlenmesinde ve sıklığının azaltılmasında yararlıdır.
g. Kalınbağırsak ve rektum kanserine karşı koruyucudurlar. Kolon kanseri gelişiminde enzim ve mutajenlerin, karsinojenlerin etkisizleştirilmesinde rolü vardır.
h. Probiyotikler antibiyotik ve radyasyon (ışın tedavisi) etkili ishallerin önlenmesinde faydalıdır.

Yapılan epidemiolojik çalışmalarda fermente süt ürünü tüketimi ile kolon ve meme kanseri gelişme riski arasında ters ilişki olduğu bulunmuştur. Diyette lif içeren besinlerin her gün düzenli olarak tüketilmesi ve süt, yoğurt ve probiyotik maya içeren süt ürünlerinin tüketilmesi hem sağlığın korunmasında ve bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesinde, hem de kanser riskinin azaltılmasında çok büyük önem taşımaktadır.

Kanser Riskini Azaltıcı Besinler

Sebzeler
Soğan, sarımsak
Lahana (beyaz, kırmızı, kara), karnabahar, pırasa, turp, şalgam
Havuç, domates
Ispanak, marul, kıvırcık, asma yaprağı, maydanoz, tere, nane, roka, , pazı, yenilebilen yabani otlar, pancar,
Salatalık, biber, taze fasulye, bezelye, bakla, mantar, patlıcan, enginar, kabak( yaz, kış), bamya

Kuru baklagiller
Mercimek, nohut, fasulye, barbunya, bezelye, soya fasulyesi

Meyveler
Portakal, greyfurt, limon Kavun, karpuz
Kuşburnu, böğürtlen, kızılcık Üzüm, incir, nar, dut
Elma, armut, ayva, erik, muz, hurma, yenidünya
Kiraz, vişne, çilek,

Kuruyemişler
Leblebi, kestane, badem, fındık, fıstık, ceviz

Tahıllar
Tam buğday ekmeği, kepekli ekmek, çavdar ekmeği, yulaf ekmeği, bulgur, yarma

Hayvansal ürünler
Yumurta, yağsız veya az yağlı süt, yoğurt, peynir, çökelek, probiyotik süt ve yoğurt ve kefir

Kanser Riskini Artırıcı Besinler

Yaşlı ve yağlı koyun, sığır, keçi ve tavuk etleri
Yağda kızartılmış besinler
Hamburger
Tuzlanmış besinler