Bilgi ve Davranışlar

BİLGİ VE DAVRANIŞLAR

Duyular ile doğa varlıklarından alınan statik bilgiler biyobilgi yapılarak biyolojik saat kurulur ve bilgiler edinilmiş olur. Yaşamda, edinilmiş bilgilerin ortamı oluştuğunda biyobilgi yapılarak biyolojik saat çalışır. Davranışlar, biyolojik saatin çalışması ile gösterilir.

İnsan’ın bilgi edinmesi ve davranış göstermesi, biyolojik saatinin kurulması ve çalışması sonuçlarıdır. Çocukluk yaşında başlayan bilgi edinmesi ve davranış göstermesi yaşamı boyunca devam eder. Biyolojik saat ise, beyindeki ‘suprakiazmatik çekirdek’tir.

Yaşam boyunca gösterilen davranışlar, yaşamda edinilen bilgi kadar olur, yani gösterilen davranışlar edinilen bilgilerin birer sonucudur. Bilgi ile kurulmuş biyolojik saat, yaşamda o bilgi ile ilgili ortam oluştuğunda biyolojik saat çalışarak davranış gösterilir; yaprakları solmuş bir bitkiye karşı sulama davranışı gösterilmesi, bir köpeğe karşı kendimizi koruma davranışı gösterilmesi, yağmurlu havada şemsiye taşıma davranışı gösterilmesi, yaya kaldırımında yürüme davranışı gösterilmesi, bir geziye giderken bavul hazırlama davranışı gösterilmesi gibi.

Yaşamdaki davranışları şöyle sınıflandırabiliriz: (ı) İnsanın kendine olan davranışları, (ıı) İnsanın insana olan davranışları, (ııı) İnsanın topluma olan davranışları, (ıv) Bir toplumun bir topluma olan davranışları, (v) İnsanın –toplumun- doğa varlıklarına olan davranışları, (vı) Doğa varlıklarının insanlara olan davranışları.

Yaşamda bir davranış devam ederken, bir an başka bir davranış gösteririz. Örnek(1): Yaya kaldırımında yürüme davranışı gösterirken bir an yerdeki tümseğe çarptığımızda düşme davranışı gösteririz, çünkü biyolojik saati yürüme davranışına çalışan insan yürürken  bir an başka bir konuyu biyobilgi yaptığında, o konu ile ilgili biyolojik saati çalışır, bu da yürümeye çalışmakta olan biyolojik saatini durdurur ve düşme davranışı gösterir. Örnek(2): Arabasında gitme davranışı gösteren sürücü bir an kaza yapma davranışı gösterir, çünkü biyolojik saati araba sürüşüne çalışırken bir an cep telefonu ile konuşmasına biyobilgi yaptığında, o konuşma ile ilgili biyolojik saati çalışır, bu da araba sürüşüne çalışmakta olan biyolojik saatini durdurur ve sürücü kaza yapma davranışı gösterir.

İnsanların davranışlarında sözlü tartışmalarında yaşandığını hepimiz biliriz. Nedeni de, bildiğimiz değil, biyobilgi yaptığımız davranışı göstermemizdir. Doğru bir davranış, her nedense yanlış uygulanmaya başlandığında insanların biyolojik saatleri bu yanlış davranışa kurulur ve bu yanlış davranış sanki doğru davranışmış gibi gösterilir. İnsanlar arasındaki sözlü tartışmalarda bu iki farklı davranıştan, yani biri doğru diğeri yanlış davranıştan kaynaklanır. Örneğin, kırmızı ışıkta geçmemesi gerektiğini söyleyen ve ceza vererek doğru davranışta bulunan tarafik polisi ile kırmızı ışıkta geçerek yanlış davranışta bulunan sürücü arasında yaşanan sözlü tartışma.

Biyobilgi yapılarak gösterilen davranışlar için edinilen bilgiler, doğa varlıklarındaki statik bilgilerin duyular ile alınarak biyolojik saatin kurulmasıdır.      

Kaynaklar

Doç. Dr. Kural GÜLBAHAR