Besin Duyarlılıkları ve Gıda İntolerans Testi

BESİN DUYARLILIĞI VE BESİN ALERJİSİ AYNI ŞEY MİDİR? 

Besin duyarlılığı yani gıda intoleransı ile besin alerjileri birbiri ile karıştırılmamalıdır. Alerji; vücuda giren ama aslında zararsız olan bir maddeye karşı vücudun başlattığı bir savunma reaksiyonudur. Bir alerjinin karakteristik özelliği, belirtilerinin aniden ve sert bir şekilde ortaya çıkmasıdır. Alerji belirtileri; dudaklarda ve boğazda şişme, nefes darlığı, ciltte döküntüler vb.dir. Reaksiyon, gıdanın tüketilmesinden kısa bir süre sonra başlar. Gıda alerjileri böylece kolayca ayırt edilebilir. Bu tür alerjilerin tespiti için alerji testi yapılması gerekmektedir.
Birçok kişi farkında olmasa dahi bazı besinlere karşı duyarlılık gösterir. Gıda duyarlılığı, gıda alerjilerine karşı daha sık karşılaşılan bir durumdur. Besin duyarlılığına bağlı gelişen semptomlar bazen gıda alerjisine benzese de bazen de saatler hatta günler sonra ortaya çıkabilir.
Bahsedilen gıda duyarlılığı gecikmeli reaksiyon gösteren lgG’ye bağlı tip 3 alerjisidir ve kesinlikle tipik alerji olarak bilinen ıgE’ye bağlı olan tip 1 alerji ile karıştırılmamalıdır. IgE’nin varlığı iyi belirlenmiştir ve histamin salınımı nedeniyle semptomların hemen başladığı bir atopik reaksiyonu temsil eder.

GIDA İNTOLERANSI NEDİR?

İmmün sistemin özelliği, antikorun, sadece spesifik antijenler tarafından tanınabilir olmasıdır. Böylece immün sistemimiz, yapısal olarak tamamen farklı olan ve spesifik antijenlere bağlanabilen sayısız antikor üretebilir. Bir antijen organizmaya girdiğinde uygun antikor ona bağlanır. Bu şekilde antijenler immün sistemin diğer hücreleri tarafından da fark edilebilir. Antijenler ile antikorların birleşmesine ‘immün kompleks’ denir. İmmün kompleksleri tanıyan hücreler, mediyatörler salarak diğer immün hücrelerini kendine çekmektedir. Böylece otomatik hareket eden bir reaksiyon zinciri oluşmaktadır. Reaksiyonun sonunda immün kompleks fagositler tarafından yok edilmektedir. Aynı mekanizma gıda intoleransında da oluşur. Bir farkla; antikorlar kendisi ile örtüşen yapısından dolayı spesifik bir gıdaya bağlanır. Besin maddeleri yenmeye devam edildiği sürece de bu otomatik hareket zinciri durdurulamaz. Vücuda zarar verse dahi immün reaksiyon sistemi kaçınılmaz olarak görevine devam etmektedir. Eğer bir gıdaya karşı vücudumuzun bağışıklık konusunda problemi varsa, antikor denilen G tipi globulinleri oluşturmaya başlar. Bu antikorları gıda intolerans testi güvenli ve hızlı bir şekilde ortaya çıkarabilir.

GIDA İNTOLERANSI NEDEN KAYNAKLANIR?

Belirli gıdalara karşı duyarlı olmamızın birden fazla nedeni olabilir. Bu nedenler arasında;

• Gıdaların üretilme ve saklanma şekilleri
• Tek yönlü yeme alışkanlıkları
• Stres
• Çevresel etkiler
• Alkol
• Bir şekilde maruz kaldığımız toksik maddeler sayılabilir.

GIDA İNTOLERANSI HANGİ RAHATSIZLIKLARA YOL AÇABİLİR?

Gıda intoleransı sindirim sistemi ve bağırsak fonksiyonlarımızı olumsuz etkiler. Bu gıdalar içerisindeki bileşenler, bağışıklık sistemimiz için yabancı madde kabul edildiği için sürekli bir savaş söz konusu olur. Bağışıklık sistemimiz, dolayısıyla metabolizmamız sürekli ve artan bir stres altındadır.
Bize dokunan gıdaları sürekli tüketirsek bunun sonunda cilt sorunları, migren, aşırı zayıflık, aşırı kilo, mide ve bağırsak hastalıkları, romatizma ve depresyon gibi rahatsızlıkların ortaya çıktığını görürüz.
Bağışıklık sisteminin kişiye göre değişen gıdalara tepki vermesinden oluşan enflamasyon, farklı hastalıklara neden olabilir ;

• Emilim bozuklukları ve kronik demir eksikliği
• Obezite
• İrritabl barsak sendromu
• Hipertansiyon
• Tip 2 diyabet
• Kronik yorgunluk
• Astım
• Depresyon
• Egzama

Tüm bu hastalıkların ortak nedeni kronik enflamasyondur. Uzmanlara göre, gıda intoleransı ile bazı sağlık sorunları arasında doğrudan ilişki bulunmaktadır.