Hemodiyalize Giren Şeker Hastaları İçin Genel Beslenme Önerileri

Böbrek hastalıklarında sıvı alımının fazla olması durumunda tansiyon düşüklüğü gibi sıkıntılar oluşmakta, diyaliz pek rahat geçmemektedir. Tuz vücutta su tuttuğu için kısıtlanmalıdır. Yemekler veya ekmekler tuzsuz olmalıdır. Yemek yapılırken tuz kullanılmış ise, ekmeğin tuzsuz olması gerekir ya da ekmek tuzsuz değil ise, yemekler tuzsuz yapılmalıdır.

Sadece tuzu kısmak yeterli olmayacaktır. Kandaki potasyum ve fosfor düzeyleri de büyük önem taşımaktadır. Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, piyaz) ve kuruyemişler (fındık, fıstık, badem, ceviz, çekirdek) her 2 minerali de fazla miktarda içerdiği için diyetten çıkarılması gerekmektedir. Kan tahlilleri iyi çıkmışsa, ara sıra pilavın üzerine 2-3 kaşık kurubaklagil eklenmesinden ya da 3-5 adet fındık yenilmesinden zarar gelmeyecektir. Ancak tabak dolusu kurubaklagil yemeği veya avuç avuç kuruyemiş yenilmesi sıkıntı yaratacaktır.

Bulgur yerine pirinç pilavı, makarna, erişte, kuskus tüketilmelidir. Kepek ekmeği yerine beyaz ekmek tercih edilmelidir. Kaşar, tulum ve otlu peynir yerine; tuzsuz beyaz peynir, tuzsuz lor peyniri veya krem peynir tercih edilmelidir. Kivi, kavun, muz, kayısı, hurma ve kuru meyvelerden (kuru kayısı, kuru incir, kuru erik, kuru üzüm) kaçınmak gerekmektedir.

Ayrıca sebze yemekleri hazırlanırken; sebzeler küçük küçük doğranmalı, bol su içerisinde haşlanmalı, süzülerek yenilmelidir. Sebze yemeklerinin suyu tüketilmemeli, yemeğin suyuna ekmek bandırılmamalıdır. Kuru bamya, bezelye, enginar, pırasa gibi sebzelerden uzak durulmalıdır. Kahve ve “diyet bile olsa” kola içmekten kaçınılmalıdır. Aşırıya kaçmadan açık, şekersiz çay içilebilir.

Kan şekeri açısından düşünecek olursak; şeker hastalarının kesinlikle 6 öğün beslenmesi gerekmektedir. Öğün atlanması ASLA istenmeyen bir durumdur. Öğün düzeni;

Kahvaltı – Ara Öğün – Öğle Yemeği – Ara Öğün – Akşam Yemeği – Ara Öğün

şeklinde olmalı, gün içerisinde 3 saatlik aralıklarla bir şeyler yenilmeli. Aç kalmak YASAK !

Kişinin sadece şeker hastalığı varsa; kurubaklagil yemeği, kepekli ekmek, bulgur pilavı vs. yemesi önerilir. Ancak şeker ve böbrek rahatsızlığı beraber seyrediyorsa böbrek rahatsızlığına öncelik verilerek, şeker hastalığı 2. planda düşünülerek; kurubaklagil yemeklerinden kaçınması, kepekli ekmek yerine beyaz ekmeğin tercih edilmesi, bulgur yerine pirinç pilavının yenilmesi önerilir. Kan şekeri kontrolü için de, kişinin sık beslenmeye ve şekerden uzak durmaya mecbur tutulması gerekir. Hasta asla ve asla öğün atlamamalıdır. Böylelikle kan şekeri düşüklüğünün önüne geçilebilir ve bir sonraki öğünde iştah baskılanmış olacağı için fazla ve hızlı yenilmesine engel olunarak şekerin fazla yükselmesi de engellenmiş olur.

Genel olarak dikkat edilecek besin grupları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.