Doktorun Cevabı
Yasemin UYSAL ÜNAL

21.04.2011

Kalp Hastalıklarında Beslenme KALP HASTALIKLARINDAN KORUNMADA BESLENME ÖNERİLERİ Kalp hastalıkları Amerika dahil, tüm ülkelerde ölümlerin birinci derecede nedenidir. Kadınlarda daha az olmakla birlikte her iki cinste de görülen kronik bir hastalıktır. Tüm ülkelerin ortalama %25’inde kardiyovasküler hastalıkların herhangi bir türü görülmektedir. American Heart Association (Amerikan Kalp Derneği) kalp hastalığı nedenleri arasında; sigara içme, yüksek kan basıncı, yüksek kan kolesterolü (>200 mg/dl), yetersiz egzersiz, obezite, şeker hastalığı, stres, fazla alkol tüketimi, doğum kontrol hapı kullanımı (sigara içenlerde), genetik, yaşın 55 üzerinde olması, siyah ırk ve menopoz gibi etmenlerden bahsetmektedir. Gerçek ise, kalp krizi ve felçlerin birçoğunun önlenebilir olmasıdır. Peki bu konuda beslenmede nelere dikkat edilmelidir: • İdeal vücut ağırlığına ulaşılmalı ve o kiloda kalınmalıdır. • Süt, yoğurt ve peynirin yarım yağlı, hatta yağsız (light) olanları tercih edilmelidir. • Kırmızı et yerine, beyaz ete (balık, tavuk, hindi) öncelik verilmelidir. Ancak beyaz et de olsa aşırıya kaçılmamalıdır. • Etlerin görünen yağları, tavuk ve hindinin derisi ayrılmalıdır. • Haftada 2-3 kere balık yenilmelidir. • Et içeren yemeklere ilave olarak yağ eklenmemelidir. • Sebze yemekleri az su ile pişirilmeli, yemeklerin yağlı suları tüketilmemelidir. • Kızartma, kavurma işlemleri yerine; haşlama, ızgara, buğulama ve fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. • Kolesterol içeriği yüksek olan sakatatlardan ve et ürünlerinden (salam, sucuk, sosis, pastırma) uzak durulmalıdır. • Yumurta farklı günlerde olmak koşulu ile haftada en çok 2 adet tüketilebilir. Kıymalı, pastırmalı, sucuklu veya tereyağlı olarak pişirmek yerine; haşlama, menemen veya çılbır şeklinde hazırlamak daha sağlıklı olacaktır. • Doymuş (yani kötü) yağ içeren margarin ve tereyağından kaçınılmalı, doymamış yağ içeren bitkisel sıvıyağlar tercih edilmelidir. • Zeytinyağı ve diğer bitkisel sıvı yağlar kombine bir şekilde kullanılmalıdır. Bir kabın 2/3’ü zeytinyağı veya fındık yağı ile, geri kalan 2/3’ü ise ayçiçek, soya veya mısırözü gibi bitkisel sıvı yağ ile tamamlanarak elde edilen karışım tüm yemeklerde ve salatalarda kullanılabilir. • Unutulmamalıdır ki, katı da olsa sıvı da olsa 1 gram yağ 9 kkal enerji içermektedir. • Düşük sodyumlu tuz kullanılmalı, günlük tuz tüketimini 3-4 gram ile sınırlanmalıdır. • Yağlı tohumlar (fındık, yerfıstığı, badem ve ceviz) içerdiği lif (posa), E vitamini, magnezyum ve omega 3 yağ asitleri sayesinde kalp-damar hastalıkları açısından son derece yararlıdır. Ancak enerji içeriklerinin çok yoğun olduğu ve günde 1 avuç kadar tüketilmesi gerektiği unutulmamalıdır. • Lifli besinler safra asitlerinin emilimini engelleyerek karaciğerde kolesterol sentezi için gerekli olan öncü öğelerin konsantrasyonunu azaltır. Bu nedenle lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Lifli besinler: o Kurubaklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, kuru barbunya) o Kepekli tahıllar (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç / makarna / erişte / un) o Sebze ve meyveler (kabukları ile yenilebilenler mümkünse soyulmadan) Düşük sebze ve meyve tüketimi kardiyovasküler hastalıklar (%85) ve iskemik kalp hastalıkları (%31) ve inme (%11) gibi sağlık sorunlarına yol açtığı için Dünya Sağlık Örgütü günde 5 - 9 porsiyon sebze ve meyve tüketimini önermektedir. Bu nedenle her öğün sebze veya meyve yenilmesine dikkat edilmelidir.

Doktorun Cevabı
Nilgün AYDIN

21.04.2011

· Doğru, akıllı ve dengeli beslenin, · Sigarayı bırakın, · Günlük kalorinizi azaltın, · Az yiyerek, porsiyonlarınızı küçültün, · Mümkün olduğu kadar ideal kilonuza ulaşın, · Şeker ve şekerli her şeyi, tatlıları kesin - içinde şeker, glikoz veya früktoz olan şişeli, tenekeli, gazlı, renkli, renksiz, tüm içecekleri, şeker, bal, pekmez, marmelatlar, reçeller, şekerlemeler, lokumlar vs dâhil pay, kekler, pastalar, kurabiye, donat, poğaça, böreklerin tümü, dondurma ve tatlı vb. yemeyin, · Her gün bol su için, ( ortalama günde 8 büyük su bardağı ) · Günde 3 ana 3 ara öğünde yemek yiyin. · Hiç alkol içmeyin. Bira dâhil. ( Çünkü alkol karaciğerin trigliserit üretimini arttırır. ) · Katı yağ, tere yağ, iç yağ, kuyruk yağ, salam, sosis, sucuk, yağlı börek, poğaça, derisi olan tavukları, hindi, ördek, sakatatları ( beyin, karaciğer vb. ) yemeyin, · Tam yağlı süt ve yoğurtları asla yemeyin, light yoğurt ve süt tüketin. · Kızartma yemeyin, · Beyaz un, tam yağlı süt, tam yağlı yoğurt, sakatatlar, kırmızı et dâhil kızartma, hazır satılan kek, kurabiye, şekerli hazır gıdalar yemeyin, · Karbonhidrat içeren yiyecekleri en aza indirin. Aşırı unlu, şekerli, tatlı, hamurlu, pilavlı, börekli, yağlı, makarnalı, ekmekli beslenmeyi azaltın, · Her şey genelde az yağlı olmalıdır. Sadece zeytinyağı, sızma zeytinyağı, kanola yağı veya fındık yağı kullanın. · Günde toplam 1 kahve fincanı ( 60 ml ) kadar aşağıdaki çerezlerden yiyin; ceviz, tuzsuz fıstık, tuzsuz ayçiçeği çekirdeği, tuzsuz kabak çekirdeği, çiğ kavrulmamış badem veya fındık. · Günde çeyrek avokado ve suda bekletilmiş az tuzlu 8 - 10 tane zeytin yiyin, · Akıllıca ve dengeli beslenmeyi öğrenin. Daha çok, çiğ veya buharda pişmiş veya 1 tatlı kaşığı zeytinyağında pişmiş bol sebze, meyve ve kızartma olmayan günde 125 - 150 gram ızgara balık veya yağsız derisiz tavuk, tam tahıllı ekmek ve ürünleri, yağsız süt ve yağsız yoğurt yiyin, · Haftada en az 2 - 3 defa 125 - 150 gram ızgara ve eti kendinden yağlıca balık yiyin, ( asla kızartma olmayacak ) , · Et / proteinlerinizi seçerken, öncelikle hiç yağsız, hiç derisiz tavuk, hindi veya yağlıca balık, yumurta beyazı, kuru fasulye, nohut, börülce, kuru fasulye çeşitleri, mercimekler vs. tuzsuz fındık, fıstıkları, iç çekirdekleri seçin. En son tercihiniz hiç yağsız kırmızı et olmalıdır. · Egzersizlerinizi arttırın, · Her gün Omega 3 balık yağı hapı için, · Doktorunuzla konuşup ömür boyu hiç ara vermeden kolesterol düşürücü hap içerek de trigliseritinizi düşürebilirsiniz. Ama tek başına kolesterol düşürücü haplar, diyet yapmadan asla işe yaramazlar. Yukarıda saydığım akıllı tüm yaşam seçimlerinin hepsini de yapmalısınız. ( Genellikle trigliseriti yüksek kişiler, şişman veya obezdirler. Fiziksel olarak hareketsizdirler, sigara içerler, alkol alırlar ve / veya aşırı yüksek karbonhidratlı besinlerle beslenirler. ( Ekmekli, pirinçli, makarnalı hamurlu vs ) Beslenmelerinin % 60 dan fazlası karbonhidrattır veya da genetik hastalıklar olabilir ya da altında yatan gizli hastalıklar da olabilir, doktora gidiniz. Kilo verin, hareket edin, yürüyüşler yapın terleyin, spor yapın, sigara içmeyin, içki içmeyin, çok yüksek karbonhidratlı beslenmeyin, ekmek hamur pirinç makarnaları börekleri, mantı poğaça vb. kesin, bazı hastalıklar ve bazı ilaçlar da etkendir, bazı genetik faktörler de etkendir; doktorunuzla görüşün. ) · Doymuş yağlardan uzak durun. Bunlar kolesterolünüzü yükseltir, damarlarınızı ve kalbinizi ağır hasarlar verir. Diyabette de ölümcüldür ve zararlıdır. Küçük ve büyükbaş hayvanların etlerindeki gözle görülen ve görülmeyen tüm yağlar, en çok da yağlı kıymalar tehlikelidir. Kuyruk yağı, bitki olsa da hindistan cevizi yağı, palmiye yağında doymuş yağlar vardır. Bunlardan uzak durun. · Trans yağlarda, asla yememeniz gereken bir yağdır. Bunlar raf ömrünü uzatmak için sıvı yağlara, hidrojenlenme metodu ile yumuşakça ama ekmeğe vb. kolayca sürülen kıvama getirilmiş yağlardır. Margarinler ABD de New York’da tüm restoran, fırınlarda, pastacılarda, fast food zincirlerinde kullanılması kanunlarla yasaklanmıştır. · Polydoymamış ( Çoklu doymamış ) yağlarsa; kolesterolü düşürürler. Yinede ölçülü kullanılmalıdır. Keten tohumu ununda, yağında ve balık yağında vardır. İdealdir. · Mono doymamış ( Tekli doymamış ) yağlarsa; ideal olanlardır, zeytinyağı, sızma zeytinyağı, kanola, fıstık, ayçiçeği yağlarında vardır ve az az kullanılınca, kolesterolü düşürür. · Yağlı olan tüm balıklardan avucunuzun içi büyülüğünde balık ızgara / teflonda vb. ve bolca karışık salata ( tüm yeşillikleri karıştırarak ) ile yemenizi idealdir. Sebzeler yağsız, çok az yağlı ya da çiğ veya buharda, fırında pişirilmesi idealdirler. · Meyve bolca tüketin. Sebzeleri yağsız veya az yağlı tüketin. · Yağlı balıklar uskumru, sardalya, ton balığı, taze ton balıkları, somon taze balık, ve soğuk su balıklarının, içlerinde omega 3 vardır, yememiz şarttır. Ama ızgara. Yağ metabolizmasına Niacin = B3 vitamini çok gereklidir ve bu vitaminin eksikliği de trigliseritin ve kolesterolün yüksek olmasının en sık rastlanan nedenidir. Yüksek dozda B3 Niacin alın. Not: Yüksek dozda alınan Niacin çok nadirde olsa flashing etki ( yüzde geçici kızarıklık ) oluşturabilir. Bunun için Niasini bol su veya yoğurtla birlikte alınız. · Günde 2 tatlı kaşığı el değirmeninde çekilmiş keten tohumu tozu yiyin. Tüm olarak yenilen keten tohumunun hiçbir faydası olmaz. Çünkü bağırsaklardan atılır. Mutlaka kavanozda buzdolabında saklanmalıdır. Günde 3-5-7 yarım ceviz veya 1 yemek kaşığı kadar kavrulmamış çiğ ayçiçeği içi yiyin. Günde en fazla 125-150 gr kadar yağsız pişmiş balık ( haftada 2-3 defa ve asla kızartma olmayacak ) , tavuk eti ( derisiz, yağsız, ızgara olarak ) yiyin. Bol karışık salata yiyin. 1 tatlı kasığı yağda mesela soğanlı-sarımsakla sote edilmiş sebze yenilmelidir. · Omega 3 ( Balık yağı ) hapı günde 1 tane mutlaka alınız. www.nilgunaydin.net