Kordon Kanından Elde Edilen Kök Hücrelerle Günümüzde Tedavi Edilebilen Hastalıklar Nelerdir?
Günümüzde kordon kanı ile tedavi edilebilen hastalıklardan bazıları şunlardır;
Akut lösemiler Kronik Lösemiler Myelodisplastik sendromlar Kök Hücre bozuklukları Myeloproliferatif Bozukluklar Lenfoproliferatif Bozukluklar Fagosit bozuklukları Lipozomal depo hastalıkları | Diğer Kanserler Histiositik bozukluklar Kalıtsal eritrosit anormallikleri Konjenital(kalıtsal) bağışıklık sistemi bozuklukları Diğer kalıtsal bozukluklar Trombosit anomalileri Plazma Hücresi Bozuklukları |
Kök Hücrelerden Kan Sisteminin Yeniden Oluşturulmasının Yanında Başka Amaçlarla Yararlanılabilir mi?
Bugün için tedavisi mümkün görünmeyen hastalıkların birçoğu, yaşam için vazgeçilmez olan bazı hücre-doku ve organların, bir daha asla normal yapı ve işlevlerine döndürülmeyecek şekilde hasarlanmış olması sonucudur. Örneğin; tip I diyabet hastalığında pankreasta insülin salgılayan beta hücrelerinin, Parkinson hastalığında (titremelerle birlikte kas katılaşmalarıyla karakterize) beyinde dopamin salgılayan sinir hücrelerin hasarı söz konusudur. Bu tür hastalıkların bilinen tıbbi tedavi yöntemleriyle iyileştirilmesi bugün için mümkün değildir. Ancak, tip I diyabet hastaları yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli insülini dışarıdan alarak, kontrollü şekilde yaşamlarını sürdürürlerken, Parkinson hastaları yaşam kalitelerini arttırıcı bir takım tedavi protokolleri uygulamaktadır.
İşte, bu tür ve benzeri hastalıkların (Alzheimer, Multiple skleroz, ALS, Felçler, Otoimmün hastalıklar, Metabolik hastalıklar ve çeşitli kas hastalıkları gibi) kesin tedavisini sağlamak amacıyla araştırmacılar hasar gören hücre-doku veya organların biyolojik işlevlerini yerine koymak (rejeneratif tıp) ya da tamir etmek (reparatif tıp) ile mümkün olabileceğini düşünmüşler (örneğin, tip I diyabet için pankreasın adacık hücrelerinin yerine konması). Hücre esaslı tedavi, insanlardaki pek çok hastalık için bu şekilde bir tedavi stratejisi olarak ortaya çıkmıştır. Sonuçta, hedef doku veya organa, o organın işlevlerini eski haline getirmeye yetecek kadar sayıda ve kalitede izole edilmiş ve özellikleri belirlenmiş olan hücrelerin nakledilmesiyle bu amaca ulaşılabilir.
Son yıllarda, üzerinde en çok durulan kaynak “kök hücrelerin” vücutta veya laboratuvar koşullarında çoğaltılması esasına dayanan stratejilerdir. Çünkü, bir vücut hücresi sınırlı sayıda çoğalabilme kapasitesine sahipken, kök hücresi olarak adlandırılan hücreleri, laboratuvar koşullarında sınırsız sayıda çoğaltmak mümkün. Bunun yanında, bu tip hücrelerin adeta bir “bukelamun” gibi birçok çeşit hücreye dönüşebilme yeteneğinde olduklarının tespit edilmesiyle, hücre tabanlı tedavi protokolleri için önemli ilerlemeler sağlanmasına neden oldu
Gelecekte Kök Hücre Teknolojileri Kullanılarak Hücre Tabanlı Tedavi Protokolleriyle Tedavisi Mümkün Olabilecek Hastalıklar Nelerdir?
Bu gün dünyanın pek çok yerindeki laboratuvarlarda kök hücre teknolojileriyle hücre tabanlı tedavi protokollerinin klinik denemelerine geçilebilmesi için çok yoğun araştırmalar devam etmektedir. Bunun yanında, bazı hastalıklar için (örneğin Parkinson, ALS, Alzheimer, Felç ve Kalp rahatsızlıkları gibi) klinik uygulamalarına başlandı bile. İlk sonuçlar oldukça umut verici. Ayrıca, gen transferi teknolojileri kullanılarak kök hücre tabanlı tedavi yöntemleriyle birçok genetik kökenli hastalık için de ümit verici gelişmeler söz konusudur. Kök hücre teknolojileri kullanılarak halen klinikte kullanılan ya da üzerinde çalışılanan bazı hastalık grupları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Hastalık | İşlev |
Kanser | Hücrenin yerine konması Tümörün ortadan kaldırılması Savaşçı hücrelerin üretilmesi |
Parkinson | Transmiterin yerine konması |
Tip – 1 Diyabet | Sistemik insülin temini |
Yanıklar | Hücrenin yerine konması |
Karaciğer hastalıkları | Vücut dışı karaciğer desteği |
Ülserler | Hücrenin yerine konması |
Kıkırdak | Hücrenin yerine konması |
Kalp – damar hastalıkları | Hücrenin temini yerine konması |
Kas – Duchenne tipi atrofi | Hücrenin yerine konması |
Kemik | Doku üretilmesi |
Otoimmün hastalıklar | Hücrenin yerine konması |
Yaşlanmaya karşı | Hücrenin yerine konması |
Down sendrom gibi genetik hastalıklar | Hücrenin yerine konması |
Erkek ve dişi infertilitesi (kısırlık) | Sperm ve yumurta hücresi üretilmesi |
Hormonal hastalıklar | Hücrenin yerine konması |