Gastroenteroloji

Gastroentoloji nedir ?

Sindirim; mekanik ve kimyasal olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Fiziksel sindirim, molekülleri küçük moleküllere ayırmaktadır. Kimyasal sindirim ise, besinleri en küçük yapı taşına kadar ayırır.

Sindirim sistemi hastalıklarıyla ilgilenen bilim dalına gastroenteroloji, bu bilim dalı uzmanına ise gastroenterolog denilmektedir.

Gastroenteroloji uzmanları yemek borusu, mide, ince bağırsaklar, kalın bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi, pankreas organlarını konu alan söz konusu bilim dalı; bu organların ülser, gastrit, sarılık, siroz, spastik kolon (irritabl bağırsak sendromu: İBS), safra kesesi taşları ve iltihabı, mide-bağırsak kanserleri, hemoroid (mayasıl, basur) gibi bilinen hastalıklarına çözüm aramaktadırlar.

Muayene esnasında kalın bağırsağın ince bağırsakla birleştiği yerden son kısmına kadar aletle girilmektedir. Genelde muayeneler 15-20 dakika sürmektedir.

Gastroenterolojik hastalıklardaki klinik belirti ve bulgulardan başlıcaları şunlardır:

Kabızlık
İshal
Kusma
Bulantı
Karın ağrısı
Retrosternal yanma hissi (Göğüs kemiği arkasında yanma hissi)
Ağza acı su gelmesi
Karın ağrısı

Muayenelerde kullanılan başlıca cihazlar şöyledir;

GASTROSKOP

Yemek borusu, mide ve 12 parmak hastalıklarının tanısında; özofagogastroduodenoskop veya panendoskop adı verilen cihazlar kullanılmaktadır. Bu cihazlar aynı zamanda tedavi esnasında da kullanılabilmektedir.

Gastroskopik tetkik sırasında biyopsi alınması gerekebilir. Biyopsi; hasta olan bölgeden parça alınmasıdır. Bu işlem esnasında hasta ağrı duymadığı gibi bazı durumlar dışında herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır. Gastroskopik tetkik için hastanın 8-10 saat kadar bir süre boyunca aç kalması, boğazının uyuşturulması muayene için yeterlidir. Fakat, bu muayeneden korkan hastaların kısa süreli uyutularak da muayene edilebildiği gibi, muayene yaklaşık 3-5 dakika sürmektedir.

KOLONOSKOP

Kalın bağırsak muayenesinde kullanılan cihazdır. Anal yoldan yapılan bir muayene şeklidir.

Bu muayenenin başarılı ve yeterli olabilmesi için;

Kalın barsağın bazı ilaçlarla dışkıdan temizlenmesi ,
Gastrostroskopik muayene için hastanın 8-10 saat aç kalması,
Yakolonoskopik muayene için hastaya 3-4 gün sonrasına randevu verilmeli,
Hastanının yememesi gereken gıdalara dikkat etmesi,
Muayene öncesi verilen ilacın bir gece önceden reçetede belirtilen ilacı mutlaka alması,
Muayene günü kalın bağırsağın özellikle son kısım temizliği için ilaveten hazır lavman yapılır. Lavmanı hasta evde yapabildiği gibi, hastanede de yapılabilir.
Kolonoskopik muayene uyutularak da yapılabilir. Ancak hastanın yine 8-10 saat aç kalması gerekmektedir.

Tadavi ve tanıları ;

Kolonoskopideiltihabi bağırsak hastalığı,
Damarsal hastalıklar,
Tümör,
Polipler,
Divertiküller,
Yabancı cisimler tanınır ve bir kısmının tedavisi yapılabilir.

DUODENOSKOP

Duodenoskoplar diğer endoskap cihazları gibi önden değil, yandan aydınlatmalıdır. Bu sebeple oldukça değerli endoskoplardır.

Tedavi ve tanıları ;

Safra yolları
Pankreas kanalı hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılmaktadır.
ERCP veya ERKP gibi isimler verilmektedir

ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİ

Hastaya gastroskopik tetkik yapılmasına rağmen yemek borusu, mide ve duodenumda bulunan kabarıklıkların tanısı tam olarak yapılamadığında hastalara bu muayene önerilmektedir. Mide ve bağırsak kanallarında oluşan tümörlerin yayılımları ve derecelendirilebilmesi için de endoskopik ultrasonogafi muayenesi önerilmektedir.

Tanı ve tedavisi ;